In onze praktijk ontmoeten we veel beleggers die in individuele aandelen beleggen. Vaak zijn het de bekende namen, zoals Koninklijke Olie en Unilever. Als de markten efficiënt zijn, waarom zou dit dan geen methode zijn? Door de aandelen nooit meer te verkopen, zullen de kosten laag zijn. Ja, zelfs lager dan een indexfonds. De argumenten die we horen zijn o.a. “Ja maar Shell is zo’n stabiel fonds en heeft het altijd zo goed gedaan, die wil ik gewoon hebben” of “Unilever heeft mij nog nooit teleurgesteld”. Laten we wel wezen, het is ook veel leuker om een individueel aandeel in de beleggingsportefeuille aan te houden. Achter elk aandeel zit een fraai verhaal. Echter, als u uw vermogen belangrijker vind dan een ‘fraai’ verhaal, dan adviseren wij u met klem al uw individuele aandelen te verkopen. We zullen u ook uitleggen waarom wij dit vinden. Dit doen we uiteraard op basis van onderzoek. We hadden u ook de dramatische verhalen van beleggers kunnen vertellen die veel vermogen hebben gestoken in Imtech, Fortis, ING, Ahold,Hagemeijer, en vele andere aandelen.
De belangrijkste reden waarom u niet moet proberen om met behulp van individuele aandelen een beleggingsportefeuille is dat u het risico neemt om de verkeerde aandelen te selecteren. Sommige adviseurs zeggen dat met minimaal 15 verschillende aandelen in de portefeuille er voldoende spreiding aanwezig is. Dit is waar als we kijken naar het risico op korte termijn. Het grootste gevaar heeft echter geen betrekking op het risico op de korte termijn maar juist op de lange termijn. Het is de kans dat op de lange termijn uw beleggingsportefeuille te weinig rendement heeft opgeleverd.
Met andere woorden, u kunt een beleggingsportefeuille aanhouden bestaande uit 15 verschillende aandelen dat een lage volatiliteit heeft, maar u kunt desondanks onvoldoende vermogen opbouwen. Om het risico van te weinig aandelen in een beleggingsportefeuille te meten heeft Ronald Surz van PPCA inc., een aanbieder van financiële software, de performance en risico’s van 1.000 verschillende portefeuilles berekend.
In de grafiek ziet u de uiteindelijke waarde-ontwikkeling ten opzichte van de S&P 500 index. U ziet drie gekleurde balken. Elke kleur staat voor een portefeuille bestaande uit 15, 30 en 60 aandelen. Vervolgens ziet u vijf groepen. De eerste groep heet 5 %. Het percentage betekent dat in 5 % van alle gevallen de uiteindelijke waarde-opbrengst na 30 jaar maar liefst 2,5 maal hoger ligt dan het rendement van de S&P 500 index. Bij het samenstellen van 1.000 verschillende portefeuilles blijkt dat er een kans van 5 % is, dat na 30 jaar de waarde dus 2,5 maal zoveel is geworden.
De grafiek laat u duidelijk zien hoe geluk ervoor kan zorgen dat een belegger op de lange termijn de markt weet te verslaan. Kijk eens naar de portefeuilles die bestaan uit 60 aandelen. 1 op de 20 portefeuilles heeft na 30 jaar meer dan 77 % rendement opgeleverd ten opzichte van de S&P 500 index. Dat betekent dat een dergelijke portefeuille 30 jaar lang gemiddeld 2 % beter heeft gerendeerd. Als een fondsbeheerder dit zou hebben gerealiseerd, dan zou hij wereldberoemd geworden zijn.
Kijk nu eens naar de portefeuilles die bestaan uit 15 aandelen. Als u geen geluk gehad zou hebben gehad en u was uitgekomen op de 25 % slechtste rendementen, dan zou u slechts 70 % van de waarde van de S&P gehad hebben. Zou u tot de 5 % slechtst presterende portefeuilles behoren, dan zou uw uiteindelijke vermogen 60 % lager zijn ten opzichte van de waarde die u zou hebben gerealiseerd als u het marktrendement zou hebben gerealiseerd.
Naarmate u meer aandelen toevoegt ziet u dat de extreme uitslagen afnemen, zowel naar boven als naar onder. Uw rendement komt steeds meer in de buurt van het marktgemiddelde. De oorzaak is logisch. Goed presterende aandelen worden gecompenseerd door de slecht presterende aandelen. Als u net zo veel aandelen als er in de markt aanwezig zijn opneemt in uw portefeuille, zal uw rendement gelijk zijn aan de markt.
De paradox van niet-spreiden
Bovenstaande figuur laat u ook de paradox zien die spreiding met zich mee brengt. Het zal duidelijk zijn dat een geconcentreerde portefeuille die uit weinig verschillende aandelen bestaat u de grootste kans geeft op het behalen van een superieur rendement. Helaas zorgt het gelijktijdig voor dat u uw kans maximaliseert op een zeer slecht resultaat. Dit geeft exact aan waar het bij beleggen om draait. Een belegger kan twee doelen hebben. Aan de ene kant streeft de belegger naar het maximaliseren van zijn kans om rijk te worden. Aan de andere kant streeft een belegger naar het minimaliseren van de kans dat zijn beleggingen niet haar uiteindelijke doelvermogen oplevert en de belegger dus onvoldoende kapitaal opbouwd.
Het is belangrijk voor beleggers dit onderscheid goed te begrijpen. Neem het volgende voorbeeld. Stel dat u € 1.000,- bezit. U wilt dit in één jaar laten groeien tot € 1 miljoen. De enige legale manier om dit doel te realiseren is te besluiten tot aankoop van een Staatslot. U neemt de gok, doet een schietgebed en koopt 1.000 loten. U zult, uiteraard, al uw geld verliezen.
Minder extreem is het volgende voorbeeld. Stel voor dat u over 10 jaar met pensioen gaat. Uw huidig vermogen is onvoldoende om in uw onderhoud te kunnen voorzien. Echter om over 10 jaar voldoende geld te hebben, dient u een gemiddeld jaarrendement te genereren van 30 %. Dit is zeer goed mogelijk. Uit de Morningstar-database blijkt dat er 113 van de 2.615 aandelen waren die gedurende tien jaar een jaarrendement hebben gerealiseerd van minimaal 30 %. Natuurlijk waren er ook aandelen die minder goed presteerden. Zo waren er 496 van de 2.615 die over tien jaar een negatief rendement hebben opgeleverd.
De aandelen die in de tussentijd failliet zijn gegaan, laten we voor het gemak maar even buiten beschouwing. Slechts 885 aandelen presteerden beter dan de S&P 500-index. Dit is dus 33,84 %.
Met andere woorden, door uw beleggingen te concentreren in slechts een beperkt aantal aandelen maximaliseert u uw kans om rijk te worden. Helaas maximaliseert u tegelijkertijd ook uw kans om arm te worden. Door de gehele markt te kopen minimaliseert u beide kansen en genereert uw portefeuille het marktrendement.
Een vergelijkbare uitkomt komt uit een onderzoek dat is uitgevoerd door Blackstar Funds . In dit onderzoek zijn over een periode van 1983 tot en met 2007 de rendementen van 8.054 aandelen onderzocht. Enkele conclusies uit dit onderzoek zijn:
• 39 % van alle aandelen leverde over de totale periode een negatief rendement op;
• 18,5 % van alle aandelen verloor tenminste 75 % van haar waarde;
• 64 % van alle aandelen presteerde minder dan het markgemiddelde ;
• Een klein aantal aandelen presteerde aanzienlijk beter dan het marktgemiddelde.
Jan de Vries
Jan is founding partner van EBI Capital. Binnen EBI Capital is Jan verantwoordelijk voor de wetenschappelijk onderbouwde beleggingsfilosofie.
jan@ebicapital.nl
06 – 46 44 51 48
Heb je vragen of wil je reageren op dit artikel? Schroom niet om contact met ons op te nemen!