Inleiding

Veel beleggers zijn van mening dat indexbeleggen een ‘passieve’ vorm van beleggen is. De praktijk is echter totaal anders. Bij EBI leggen we je graag uit wat belangrijke kenmerken zijn van indexbeleggen. Sommige kenmerken kunnen een nadelige invloed hebben op het rendement. Het is goed om te weten dat wij twee vormen van indexbeleggen onderscheiden. De eerste methode noemen wij conventioneel indexbeleggen. Dit is een beleggingsvorm waarbij er gestreefd wordt naar een rendement dat zoveel mogelijk in de buurt ligt van het indexrendement. Elk nadeel wordt hierbij geaccepteerd. De methode waarbij de nadelen worden opgeheven, noemen wij Evidence Based Indexbeleggen.

In dit artikel laten we je zien dat conventionele indexbeleggers veel actieve keuzes moeten maken.

Conventionele indexbeleggers zijn actiever dan je denkt.

Indexfondsen en ETF’s worden over het algemeen gezien als een manier voor beleggers om een brede, passieve blootstelling aan bepaalde markten of beleggingscategorieën te verkrijgen. Beleggers vergeten echter vaak dat het opzetten en onderhouden van een indexfonds en een ETF een groot aantal actieve keuzes met zich meebrengt. Indexaanbieders maken inderdaad veel keuzes die belangrijke gevolgen hebben voor de kenmerken en rendementen van de benchmarks die zij creëren.

We zien dit bijvoorbeeld terug in de manier waarop indices die gericht zijn op dezelfde beleggingscategorie, vaak uiteenlopende rendementen opleveren.

In een recent onderzoeksrapport met de titel “Actief beleggen in indices,” heeft Dimensional gekeken naar de jaarlijkse rendementen van drie Amerikaanse small-cap indices over de afgelopen 20 jaar, tot en met 2023 (zie Figuur hieronder). Het gemiddelde rendementsverschil tussen de best en de slechtst presterende bedrijven bedroeg 4,9%. In sommige jaren lag dat verschil aanzienlijk hoger. Zo was in 2009 en 2021 het rendement van de best presterende index ruim 10% hoger dan dat van de slechtst presterende index.

Rendementsvariaties van deze omvang, worden mogelijk vaker geassocieerd met actieve strategieën dan met indices die passief dezelfde beleggingscategorieën volgen.

Deze observatie geldt niet alleen voor small-cap indices. Wellicht verrassend is dat zelfs indices die bedoeld zijn om de totale Amerikaanse markt te vertegenwoordigen, zich onderling verschillend kunnen gedragen. We ontdekten dat het jaarlijkse verschil in rendementen tussen de beste en slechtst presterende indices van vier aanbieders van volledig Amerikaanse marktbenchmarks, in de afgelopen 20 jaar varieerde van 0,2% tot 3,2%, met een gemiddelde van 1% per jaar.

Deze rendementsverschillen onderstrepen het feit dat er geen eenduidige aanpak bestaat om een markt te definiëren. Volgens het Investment Company Institute “vereisen de samenstelling en het beheer van indices vaak een aanzienlijk aantal aannames, input, regels en methodologische keuzes.” Hierbij gaat het onder meer om welke aandelen en landen er worden opgenomen, welke wegingen eraan worden gegeven en wanneer ze worden toegevoegd.

Verborgen kosten

Het is gebruikelijk om indexfondsbeheerders te beoordelen op de mate waarin zij hun doelindices volgen. De tracking error geeft echter niet weer welke impact de methodologische keuzes van indexaanbieders hebben. Als de index een stijlafwijking vertoont en de beheerder de index perfect volgt, zitten de alternatieve kosten verborgen in een metriek met een lage tracking error.

Een indexfonds kan bijvoorbeeld een recente toevoeging aan een index kopen tegen dezelfde koers als op het moment van opname. Als de indexaanbieder echter enkele maanden heeft gewacht met het opnemen van een in aanmerking komend aandeel omdat hij wachtte op de datum van herbalancering, dan is het mogelijk dat er in de tussentijd geen rendement is behaald. Evenzo, als een index langzamer is met het opnemen van een aandeel dan vergelijkbare indices omdat de index strengere opnamevoorwaarden hanteert, dan heeft dat ook gevolgen voor de fondsen die dat aandeel volgen.

Indexfondsbeheerders die zich richten op het volgen van hun doelbenchmarks, besteden keuzes over de samenstelling en het onderhoud van hun portefeuilles feitelijk uit aan indexaanbieders. Indexaanbieders zijn echter doorgaans zelf geen fiduciair. Grote indexaanbieders zijn doorgaans onafhankelijke derde partijen.

Volgens MSCI: “Deze fiduciaire plicht staat fundamenteel haaks op de rol van de indexaanbieders binnen het ecosysteem van de kapitaalmarkten, welke onafhankelijke en op regels gebaseerde informatie voor gebruik door marktdeelnemers.”3 S&P Dow Jones beaamt dat sentiment: “Elke index is ontworpen in overeenstemming met vastgestelde regels. Het is niet de bedoeling dat deze voldoet aan de beleggingsdoelstelling van een individuele licentiehouder of belegger.”4

Over het algemeen is er geen ultieme aanpak om blootgesteld te worden aan de markt. Naast trackingoverwegingen is het voor indexbeleggers belangrijk om due diligence uit te oefenen op de keuzes die door hun indexaanbieder worden genomen. Zoals bij elke beleggingsstrategie, is het van groot belang om te beoordelen of deze keuzes aansluiten bij je beleggingsdoelstellingen en deze vast te houden.

Bronvermelding

1. Karen Umland, “Actief beleggen in indices: Indexbeleggen is niet zo passief als je denkt” (onderzoekspapier, Dimensional Fund Advisors, Februari 2024).

Jan de Vries

Jan is founding partner van EBI Capital. Binnen EBI Capital is Jan verantwoordelijk voor de wetenschappelijk onderbouwde beleggingsfilosofie.

jan@ebicapital.nl
06 – 46 44 51 48

Heb je vragen of wil je reageren op dit artikel? Schroom niet om contact met ons op te nemen!

Aanvullende informatie

Dit artikel is een vertaling van https://my.dimensional.com/index-funds-may-be-more-active-than-you-think-nl