De efficiënte markthypothese in de praktijk

mrt 8, 2024

Wij baseren onze beleggingsfilosofie op bewezen empirisch onderzoek. Net zoals een medisch specialist zich baseert op wetenschappelijk bewezen principes, zo vertrouwen wij ook op de wetenschap. In ons vakgebied is Eugene F. Fama wellicht wel de beroemdste wetenschapper. Fama is bekend om zijn werk op het gebied van de efficiënte markthypothese (EMH) en heeft voor zijn bijdragen aan de economische wetenschappen, waaronder zijn werk over de EMH, de Sveriges Riksbank Prijs in Economische Wetenschappen ter nagedachtenis aan Alfred Nobel ontvangen. Hij kreeg deze Nobelprijs in 2013, samen met Lars Peter Hansen en Robert J. Shiller, voor hun empirische analyse van activaprijzen. Fama’s werk is vooral gericht op het concept van marktefficiëntie en hoe prijzen van effecten informatie reflecteren.

Eugene Fama’s bijdragen legden de basis voor het begrip van de dynamiek van financiële markten en hoe informatie in prijzen wordt verwerkt, een centraal thema in de financiële economie. Zijn werk heeft niet alleen diepgaande theoretische implicaties gehad, maar heeft ook praktische beleggingsstrategieën beïnvloed, zoals het benadrukken van het belang van passief beleggen in indexfondsen, een strategie die wij al sinds 2005 met veel succes toepassen.

De efficiënte markthypothese (EMH) is een theorie binnen de financiële economie die stelt dat de prijzen van effecten, zoals aandelen op de beurs, altijd alle beschikbare informatie weerspiegelen. Dit betekent dat de actuele koersen van effecten op elk gegeven moment de beste beschikbare schatting van de werkelijke waarde van een investering zijn. De implicatie van deze theorie is dat het – buiten puur toeval – onmogelijk is om structureel de markt te verslaan.

Desondanks zijn er miljoenen beleggers continue bezig om te proberen ‘slimmer’ te zijn dan de markt. In dit artikel geven wij enkele voorbeelden van de snelheid waarmee financiële markten reageren op nieuws. Nieuws dat totaal onverwacht kwam.

Flash Crash van 2010

Op 6 mei 2010 ervoeren de Amerikaanse aandelenmarkten een plotselinge en onverklaarbare inzinking, waarbij de Dow Jones Industrial Average binnen enkele minuten bijna 1.000 punten (ongeveer 9% van zijn waarde) verloor en zich vervolgens bijna net zo snel herstelde. Dit incident toonde aan hoe high-frequency trading en algoritmische handel kunnen bijdragen aan extreme marktvolatiliteit in reactie op nieuws of in dit geval, de afwezigheid van specifiek nieuws, maar eerder een samenloop van gebeurtenissen en orders.

Brexit-referendum

Toen de uitslag van het Brexit-referendum op 23 juni 2016 aankondigde dat het Verenigd Koninkrijk had gestemd om de Europese Unie te verlaten, reageerden de wereldwijde financiële markten onmiddellijk. De Britse pond stortte neer tot het laagste niveau sinds 1985, aandelenmarkten over de hele wereld daalden, en de prijs van veilige havens zoals goud steeg scherp. Dit illustreert hoe politiek nieuws directe en significante impact kan hebben op financiële markten.

COVID-19 Pandemie (2020)

Toen in maart 2020 de ernst van de COVID-19-pandemie duidelijk werd, crashten financiële markten wereldwijd als reactie op de verwachte economische impact. De S&P 500, een index die de aandelenprestaties van 500 grote bedrijven weergeeft, daalde in maart met ongeveer 30%, wat de snelste daling in de geschiedenis was. De markten reageerden niet alleen op het nieuws over de verspreiding van het virus, maar ook op overheidsmaatregelen zoals lockdowns en reisverboden.

Aankondigingen van de Federal Reserve (Fed)

De financiële markten reageren vaak sterk op aankondigingen van de Federal Reserve over het rentebeleid. Bijvoorbeeld, wanneer de Fed aankondigt dat ze de rentetarieven zullen verhogen of verlagen of wanneer ze hun toekomstige economische verwachtingen bijstellen, kan dit onmiddellijke reacties teweegbrengen op de aandelen-, obligatie-, en valutamarkten, omdat beleggers hun verwachtingen voor inflatie, groei, en het algemene economische klimaat bijstellen.

Deze voorbeelden benadrukken hoe divers de bronnen van marktgevoelige informatie kunnen zijn, variërend van economisch beleid en politieke gebeurtenissen tot onverwachte mondiale crises. De snelheid waarmee markten reageren op nieuws onderstreept het belang van informatie in de financiële wereld en de uitdagingen voor beleggers om nieuws te interpreteren en daarop te anticiperen.

Hier zijn enkele voorbeelden die illustreren hoe bedrijfsspecifiek nieuws financiële markten kan beïnvloeden:

Tesla’s aankondigingen door Elon Musk

In augustus 2018 tweette Elon Musk, CEO van Tesla, dat hij overwoog Tesla van de beurs te halen tegen $420 per aandeel en dat de financiering hiervoor ‘verzekerd’ was. Deze tweet veroorzaakte onmiddellijk een stijging van de aandelenprijs van Tesla, maar leidde ook tot een onderzoek door de SEC (Securities and Exchange Commission) vanwege de vraag of de tweet misleidende informatie bevatte. Uiteindelijk leidde dit tot rechtszaken en een schikking waarbij Musk en Tesla elk $20 miljoen betaalden zonder schuld te erkennen.

Apple’s omzetwaarschuwing

In januari 2019 gaf Apple een omzetwaarschuwing uit, waarin het bedrijf zijn investeerders informeerde dat de inkomsten voor het eerste fiscale kwartaal aanzienlijk lager zouden uitvallen dan eerder voorspeld. Dit was grotendeels te wijten aan verminderde iPhone-verkopen in China. De aankondiging leidde tot een directe daling van Apple’s aandelenprijs en had ook invloed op de wereldwijde aandelenmarkten, omdat het zorgen over een vertragende wereldwijde economie en de impact van de Amerikaans-Chinese handelsoorlog versterkte.

Boeing na het 737 MAX-ongeval

Na de crashes van twee 737 MAX-vliegtuigen binnen vijf maanden in 2018 en 2019, werd wereldwijd de vluchtwaardigheid van dit model in twijfel getrokken, wat leidde tot een wereldwijd vliegverbod voor dit type toestel. Als gevolg daarvan daalde de aandelenkoers van Boeing aanzienlijk, gezien de potentiële financiële impact en de schade aan de reputatie van het bedrijf. Dit voorbeeld laat zien hoe ernstige incidenten en de daaropvolgende publieke en regelgevende reacties de marktwaardering van een bedrijf drastisch kunnen veranderen.

Facebook en het Cambridge Analytica-schandaal

In maart 2018 werd bekend dat de gegevens van miljoenen Facebook-gebruikers zonder hun toestemming waren verzameld door Cambridge Analytica, een politiek adviesbureau. Dit nieuws veroorzaakte een grote publieke backlash tegen Facebook en leidde tot een onmiddellijke daling van de aandelenprijs. Het incident onderstreepte de gevoeligheid van de aandelenmarkt voor kwesties gerelateerd aan privacy, gegevensbeveiliging en corporate governance.

Deze voorbeelden illustreren hoe nieuws met betrekking tot financiële resultaten, regelgevende kwesties, veiligheidsproblemen of ethische en bestuurlijke praktijken van individuele bedrijven aanzienlijke en directe invloed kan hebben op hun aandelenkoers. 

Persbericht Lyft

Op 13 februari gaf Lyft een persbericht uit kort na de sluiting van de Amerikaanse aandelenmarkt, waarin werd aangegeven dat de geschatte brutowinstmarge met 500 basispunten (of 5%) zou stijgen. Dit trok aanzienlijke activiteit in de handel na beurstijd aan—meer dan 340.000 aandelen wisselden van eigenaar om 16:05 uur, bijna acht keer het gemiddelde tussen opening en sluiting die dag. Maar dat was niets vergeleken met de reactie van de markt toen, tijdens een winstgesprek dat om 16:30 uur begon, Lyft een correctie aankondigde op hun eerdere winstgroeicijfer—het was in feite 50 basispunten, niet 500. Het handelsvolume in Lyft’s aandelen bereikte kortstondig bijna 2,9 miljoen.

Dit laat mooi zien hoe snel markten reageren op nieuwe informatie en benadrukt de onmogelijkheid in het proberen de markten te slim af te zijn.

Bovenstaande voorbeelden laten zien dat onverwacht nieuws – dat per definitie onvoorspelbaar is – razendsnel door de financiële markten wordt verwerkt. Het is een utopie om als belegger te denken dat je hierop kunt anticiperen.

Bij EBI Capital beleggen we voor de lange termijn in meer dan 13.000 beursgenoteerde ondernemingen. Fama heeft gelijk dat alle openbare informatie in de huidige koersen is verwerkt en koersen dus reageren op nieuwe informatie. Proberen slimmer te zijn dan de markt is dus een zinloze exercitie. 

Jan de Vries

Jan is founding partner van EBI Capital. Binnen EBI Capital is Jan verantwoordelijk voor de wetenschappelijk onderbouwde beleggingsfilosofie.

jan@ebicapital.nl
06 – 46 44 51 48

Heb je vragen of wil je reageren op dit artikel? Schroom niet om contact met ons op te nemen!