Sommige adviseurs bij EBI Capital hebben meer dan 30 jaar ervaring. We hebben de kredietcrisis meegemaakt, de corona uitbraak en het doorprikken van de internetzeepbel. Al deze gebeurtenissen gingen gepaard met flinke koersdalingen. Het hooft geen betoog dat de huidige geografische ontwikkelingen ronduit zorgwekkend zijn. Het logische gevolg is dat beleggers zich zorgen gaan maken. Maar waar maken ze zich zorgen over? Is dat de toekomst van Oekraïne en de veiligheid van Europa. Is dat de ontwikkeling die we zien in de V.S.? Of is dat de angst voor sterk dalende aandelenkoersen?
Beleggers lijken gevoeliger dan ooit voor dalingen van de aandelenmarkt. Zelfs relatief kleine correcties, zoals we onlangs hebben gezien, roepen al hevige reacties op. Op momenten als deze is het belangrijk niet uit het oog te verliezen dat de reden waarom aandelen op de lange termijn zulke hoge rendementen bieden, is dat ze volatiel zijn en nu en dan forse koersdalingen kennen. We kunnen het één niet hebben zonder het ander.
Om te beginnen met een heel basaal punt: als we een aandeel in een bedrijf bezitten, lopen we het risico op volledig verlies van ons kapitaal als het bedrijf faalt. We vragen daarom een passende vergoeding voor dit risico.
Gelukkig beleggen onze cliënten in meer dan 13.000 verschillende beursgenoteerde aandelen en zijn dus niet volledig afhankelijk van het wel en wee van één enkel bedrijf. We ruilen het specifieke risico van het (mede)eigenaarschap van één onderneming in voor het bredere marktrisico van het bezitten van een hele verzameling bedrijven. Hiermee beperken we de spreiding in mogelijke uitkomsten aanzienlijk: we geven weliswaar de kans op buitensporige rendementen uit één individuele belegging op, maar verkleinen ook sterk de kans op een rampzalig verlies.
Dit voordeel van diversificatie is voor de meeste beleggers een aantrekkelijke ruil, maar hoewel het één type acuut risico beperkt, neemt het het risico niet volledig weg. Zelfs een gediversifieerde aandelenpositie brengt risico’s en onzekerheid met zich mee die vergoed moeten worden. Dat is echter een functie, geen fout — zonder die onzekerheid zouden de langetermijnrendementen veel lager zijn.
Ik zie het risico voor gediversifieerde aandelenbeleggers als voortkomend uit twee soorten onzekerheid: kortetermijngedrag en langetermijnfundamenten.
Kortetermijngedrag
Dit aspect sluit aan bij Thaler en Benartzi’s verklaring voor de ‘equity premium puzzle’. Beleggers zijn extreem gevoelig voor kortetermijnverliezen en checken hun portefeuille regelmatig. De dagelijkse fluctuaties in aandelenkoersen zorgen voor veel onrust, wat leidt tot slecht gedrag, vooral in tijden van markt- of economische stress. Het feit dat deze kortetermijnvolatiliteit weinig te maken heeft met het échte, langetermijnperspectief van de activaklasse, is grotendeels irrelevant, omdat het — terwijl we het meemaken — enorm belangrijk voelt.
Dit biedt een aanzienlijk voordeel voor beleggers met een langetermijnvisie (of de onmogelijkheid om dagelijks de waarde van hun portefeuille te bekijken), maar het is in de praktijk veel lastiger uit te voeren dan in theorie.
Langetermijnfundamentele onzekerheid
Dit komt erop neer dat we niet kunnen weten welk resultaat aandelen over de tijd zullen opleveren. Hoewel we redelijk zeker kunnen zijn dat de reële (geïnfleerde) rendementen van een gediversifieerde aandelenexposure positief zullen zijn als we ze twintig jaar aanhouden, weten we niet of dat bijvoorbeeld 5% per jaar zal zijn of 9%. Bovendien kunnen we nooit helemaal uitsluiten dat aandelen zelfs op de lange termijn erg tegenvallen. De kans daarop is misschien heel klein, maar nooit helemaal nul.
Deze twee onzekerheden samen zorgen ervoor dat de gerealiseerde én verwachte langetermijnrendementen op aandelen zo hoog liggen. Als we absoluut zeker waren dat aandelen elk jaar 10% zouden opleveren, dan zouden ze flink minder dan 10% per jaar opbrengen.
We krijgen dus een beloning voor het dragen van die onzekerheid, maar de keerzijde is dat we die onzekerheid ook écht moeten dragen. Een van de grootste fouten die beleggers maken, is proberen het hogere rendement van aandelen te pakken, maar de neerwaartse risico’s te vermijden. Gezien onze afkeer van (zelfs tijdelijke) verliezen is dat volkomen begrijpelijk, maar ook zeer riskant gedrag — een gedrag dat de prestaties eerder zal schaden dan verbeteren. De kans dat we consequent en succesvol elke daling (of de verwachting ervan) van de aandelenmarkt kunnen anticiperen en omzeilen, is verwaarloosbaar klein.
Meestal zijn het niet de dalingen van de aandelenmarkt zelf die blijvende schade veroorzaken, maar de kostbare fouten die we erdoor maken. Dergelijke fouten brengen nooit alleen een eenmalige kost mee, ze stapelen zich na verloop van tijd op.
Als we aandelen op de lange termijn willen aanhouden omdat we geloven dat ze een hoger rendement bieden, is het belangrijk te begrijpen waarom dat zo is. Niet alleen helpt dit ons om om te gaan met de onvermijdelijk moeilijke periodes, maar het stelt ons ook in staat ons gedrag en onze tijdhorizon zó te vormen dat we die potentieel hoge rendementen ook daadwerkelijk kunnen benutten.
Voor beleggers die zich zorgen blijven maken hebben we de volgende tips:
Focus op de lange termijn
Wanneer je belegt, kun je erop rekenen dat zowel stijgingen als dalingen deel uitmaken van de reis. Decennia aan rendementscijfers van de aandelenmarkt laten zien hoe vaak dalingen kunnen voorkomen. Zo is te zien dat in elk jaar van 1979 tot en met 2023 de grootste intrajaarse koersdaling voor de Amerikaanse aandelenmarkt gemiddeld -14% bedroeg. Toch zijn in 37 van de afgelopen 45 kalenderjaren de Amerikaanse aandelenmarkten uiteindelijk met een positief rendement geëindigd (zie Figuur 1). In plaats van je dus zorgen te maken over een kortetermijndaling, kan het richten van je blik op de langere termijn beleggers helpen de onrust in bedwang te houden.
Blijf gewoon zitten
Wanneer de aandelenmarkt plotseling sterk daalt, of de krantenkoppen speculeren dat dit binnenkort gaat gebeuren, kan het verleidelijk zijn om uit de markt te stappen om (verdere) verliezen te vermijden. Maar net zoals achtbaanrijders wordt geadviseerd hun veiligheidsgordel vast te houden en te blijven zitten, kan het voor beleggers verstandig zijn hetzelfde te doen.
Proberen de markt te timen om de slechtste dagen te ontwijken, kan ervoor zorgen dat een belegger juist enkele van de beste dagen mist (zie Figuur 2). Stel dat je in 1990 een bedrag van 1.000 dollar in de S&P 500 Index had belegd en het had laten staan; dan was dat aan het eind van 2023 gegroeid naar 27.221 dollar. Maar als een belegger tussentijds was uitgestapt en zo zelfs maar de beste afzonderlijke dag had gemist in die ruim dertig jaar, zou het eindbedrag met bijna 3.000 dollar zijn afgenomen. Erger nog: als een belegger de vijf beste afzonderlijke beursdagen had gemist, zou het eindkapitaal met meer dan 10.000 dollar zijn gedaald. Zelfs een paar dagen kunnen over de loop van decennia dus een groot verschil maken.
Even afstand nemen van de huidige situatie kan beleggers een nuttig perspectief bieden en geruststellen. De markten zijn door de decennia heen gestaag omhooggegaan, zelfs te midden van zorgwekkende wereldgebeurtenissen, en hebben op de lange termijn beleggers die gedisciplineerd bleven beloond (zie Figuur 3). Dit herinnert beleggers eraan dat, ondanks opzienbarende koppen en korte-termijnschommelingen, je meestal een betere rit hebt door gewoon te blijven zitten.
Net zoals pretparkbezoekers zelf de attracties kunnen kiezen die passen bij hun “spanningsgrens,” kunnen beleggers een vermogensverdeling kiezen die aansluit op hun risicobereidheid. Wij kunnen hierin een cruciale rol spelen—door samen met jou je beleggingsdoelen en tijdshorizon te verkennen en te helpen bij het samenstellen van een gespreide portefeuille met een passend niveau van veerkracht (zie Figuur 4).
Beleggen hoeft geen angstaanjagende, zenuwslopende ervaring te zijn. Met een paar eenvoudige aandachtspunten en onze hulp kun je vol vertrouwen de moeilijke periodes doorstaan.
Jan de Vries
Jan is founding partner van EBI Capital. Binnen EBI Capital is Jan verantwoordelijk voor de wetenschappelijk onderbouwde beleggingsfilosofie.
jan@ebicapital.nl
06 – 46 44 51 48
Heb je vragen of wil je reageren op dit artikel? Schroom niet om contact met ons op te nemen!
Rendementen uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst.
Bronvermelding: https://www.researchaffiliates.com/publications/articles/1067-the-ev-shakeout