Inleiding

Het kan verkeren. Net nadat duidelijk werd dat Trump de  nieuwe president van de V.S. zou gaan worden waren analisten buitengewoon stelling over de beleggingsgevolgen van Trumps tweede ambtstermijn en eindeloze verhalen over het onvermijdelijke voordeel van Amerikaanse aandelen boven die van o.a. Europese aandelen. Sindsdien hebben de markten zich echter vrijwel volledig tegengesteld aan de meeste van deze voorspellingen gedragen. Voor zover bekend ken ik niemand die de outperformance van Chinese en Europese aandelen hebben zien aankomen). Het probleem is dat, hoe vaak we ook dezelfde les krijgen over de nutteloosheid en het gevaar van dit soort gedrag, we het gewoon niet kunnen laten.

Een van de redenen dat beleggers keer op keer dezelfde fouten maken, komt omdat mensen enorm snel vergeten wat ze in het (recente) verleden dachten, zeiden en deden. Dat is misschien maar goed ook want de waarheid is dat we er maar al te vaak totaal naast zitten.

Over die ‘Trump-trades’

We schrijven al jaren dat het voorspellen van toekomstige gebeurtenissen onmogelijk is. Dit geldt ook voor de impact die de Amerikaanse verkiezingen op de financiële markten hebben. Dat ligt niet aan de volslagen onvoorspelbaarheid van Donald Trump, maar aan het feit dat de wereldeconomie en financiële markten ongelooflijk complexe systemen zijn. Juist door die enorme complexiteit is het uitgesloten om één element—zoals de richting van de financiële markten—met enige mate van zekerheid of nauwkeurigheid te voorspellen.

In de media lezen we vaak dat koersen dalen of stijgen door een bepaalde gebeurtenis. Het idee dat er een eenvoudige relatie zou bestaan tussen een binaire gebeurtenis (zoals een verkiezing) en een financiële marktreactie (bijvoorbeeld een sterkere dollar) is echter absurd. Er kunnen wel korte, zichzelf versterkende reacties optreden—beleggers handelen immers op basis van wat zij denken dat anderen zullen doen—maar daarna wordt alles binnen korte tijd extreem rommelig. Complexe systemen (zoals economieën) bestaan uit talloze componenten die elkaar beïnvloeden, vaak op volstrekt onvoorziene en chaotische manieren.

Het probleem is niet dat sommige “Trump-trades” economisch verkeerd zijn, mijn argument is dat niemand weet hoe de markten zich vanaf dit punt zullen ontwikkelen. 

Europese aandelen—afgeschreven of springlevend?

Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar de algemene stemming rond Europese aandelen in 2024 was bijna unaniem negatief. De stroeve Europese economie zou bezwijken onder bureaucratie en regelgeving, en op hun financiële markten zou nooit ruimte zijn voor de groei van enorm winstgevende techgerelateerde bedrijven zoals de ‘Magnificent 7’ in de VS. Waarom zou je investeren in een achterblijver als Europa?

Nou, twee maanden van outperformance is al voldoende om die verhalen te doen kantelen. Nu checken beleggers haastig of ze wel voldoende blootstelling hebben aan een oplevende Europese economie. En zo is er plots niet veel meer te merken van het idee dat de VS de onovertroffen markt zou zijn.

Zowel de oude als de nieuwe argumenten zijn overdreven zelfverzekerd. De gedachte van Amerikaanse exceptionisme  werd net zo sterk opgeblazen als de radicale omslag in sentiment over Europa.

Beleggersemoties en gedrag worden overweldigend gedomineerd door kortetermijnresultaten en de verhalen die we bedenken om ze te verklaren; de meeste “overtuigde” beleggingsopvattingen houden het ongeveer één kwartaal van onderpresteren vol. Dat komt doordat we zijn geobsedeerd door wat er nu gebeurt en we ons maar niet los kunnen maken van de gedachte dat wat nu gebeurt zal aanhouden.

De waarheid is dat niemand weet of de recente opleving van Europese aandelen het begin van een nieuwe trend is; even goed kan het herstel weer omslaan en keren we terug naar de trends die het afgelopen decennium of langer bepaald hebben.

Omdat we de toekomst niet kunnen zien, moeten we altijd gespreid blijven beleggen, wat betekent dat we ook assets aanhouden die de meeste beleggers misschien al hadden afgeschreven.

Beleggen in defensie?

Een van de meest opvallende kenmerken van de recente marktbewegingen is de prestatie van Europese defensieaandelen. De huidige hype rond dit segment staat in schril contrast met vijf jaar geleden, toen beleggers juist bijzonder happig waren om dergelijke namen op ESG-uitsluitingslijsten te zetten en ze uit hun portefeuilles te verwijderen. Dat is vergelijkbaar met het destijds uitsluiten van olieaandelen, totdat de oorlog in Oekraïne uitbrak en oliebedrijven plots sterk begonnen te presteren.

Het doel van dit artikel is niet om de voor- en nadelen van het uitsluiten van defensie- of oliebedrijven uit een portefeuille te bespreken, maar de drastische omslag in sentiment is een nuttige herinnering dat niet alleen de wereld om ons heen verandert, maar ook onze kijk op die wereld. We hebben allemaal de neiging om te denken dat onze huidige standpunten en gevoelens onveranderlijk zijn. Dat klopt niet—niet alleen de omgeving verandert, maar ook onze eigen perspectieven zullen zich waarschijnlijk aanpassen.

Wat we vandaag rotsvast geloven, kan over vijf jaar heel anders zijn, en daar kunnen allerlei redenen voor zijn. We moeten er dus voor waken dat onze beslissingen niet zo dogmatisch zijn dat ze deze mogelijkheid negeren.

Een andere, misschien onaangename waarheid is dat onze beleggingsvoorkeuren (zoals alles) worden beïnvloed door rendement. Uitsluitingen die voortkomen uit oprechte overtuigingen zijn niet per se bestand tegen de druk van beleggingsprestaties.

We kunnen nog steeds geen ‘catalysts’ voorspellen

e midden van forse concurrentie is ‘catalysator’ een van mijn minst favoriete begrippen in de beleggingswereld. Beleggers besteden er buitengewoon veel tijd aan — praten over “aanjagers” — maar in de overgrote meerderheid van de gevallen komt het simpelweg neer op het proberen te voorspellen van veranderingen in de marktstemming. En zoals je inmiddels wel kunt raden, geloof ik niet dat we daartoe in staat zijn.

Stel dat je vorig jaar een positieve langetermijnvisie had op Europese aandelen omdat je vond dat ze aantrekkelijk waren gewaardeerd — dan zou iemand onvermijdelijk hebben gevraagd: “Prima, maar wat is de ‘catalysator’?”

Zou je dan hebben geantwoord:

“Nou, ik denk dat Trump wordt verkozen tot president van de VS en dat zijn handelswijze de wereldorde opschudt, waardoor Europeanen gaan twijfelen aan de betrouwbaarheid van hun machtigste bondgenoot. Dat leidt tot versoepeling van de begrotingsregels en verbetert de nominale BBP-vooruitzichten, wat vervolgens een sterke impuls geeft aan winst en sentiment.”

Dat zou een fenomenale vooruitziende blik zijn geweest. Als iemand dit écht voorspeld heeft, is het me in ieder geval niet opgevallen in de vele “2025-outlook”-rapporten die ik heb gelezen.

Beleggers zien overal ‘catalysators’ als ze achteraf naar de markt kijken, maar meestal zijn dat alleen verhalen om de uitkomsten na de feiten te verklaren. Bij de meeste ontwikkelingen op financiële markten is geen één specifieke oorzaak aan te wijzen, maar gaat het om een samenloop van factoren. Zelfs in de gevallen dat er wél een ogenschijnlijk enkelvoudige oorzaak is, komt die meestal pas aan het licht nadat het voorval heeft plaatsgevonden.

De prestaties doen zich altijd eerst voor; de verklaringen volgen daarna.

Toen wisten we het niet, en nu nog steeds niet

Er zijn dit jaar al verrassende ontwikkelingen geweest die niemand had voorspeld. Je zou denken dat dit beleggers ertoe zou brengen hun pogingen om de toekomst te voorspellen in te dammen—maar helaas niet. Een van de meest opvallende en onvermijdelijke reacties van beleggers die door marktontwikkelingen worden overvallen, is dat ze meteen proberen te voorspellen wat er daarna zal gebeuren.

“We zaten er toen naast, maar nu gaan we het wél goed voorspellen.”

Hoe eerder we erkennen wat we allemaal niet weten of kunnen voorzien, des te sneller kunnen we verantwoorde beleggingsbeslissingen nemen die deze frustrerende, maar onvermijdelijke, realiteit weerspiegelen.

Jan de Vries

Jan is founding partner van EBI Capital. Binnen EBI Capital is Jan verantwoordelijk voor de wetenschappelijk onderbouwde beleggingsfilosofie.

jan@ebicapital.nl
06 – 46 44 51 48

Heb je vragen of wil je reageren op dit artikel? Schroom niet om contact met ons op te nemen!

Rendementen uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst.

Dit artikel is vrij vertaald. Bron: Behavioural Investment